SARBIL (Etxauriko haitzak), IRUÑERRIKO MENDIETAKO GAILURRA, ANDIA MENDILERROAREN EKIALDEKO ADARREKO TONTORRIK ALTUENA DA MORTXEREKIN BATERA.
Desnibela: 320 m.
Denbora: 2h 30’
(1h 20’ igotzeko).
SARBIL, edo ETXAURIKO HAITZAK, eta MORTXE Andia mendilerroko azken adarretako gailurrik garaienak dira. Biak ala biak Iruñerriko Etxauri eta Estellerriko Gesalatz haranen artean kokaturik daude. Sarbil mendian egon zen Nafarroako lehen eskalada-eskola.
Portuko errepidearen ertzean -igo ahala, eskuinaldean- dagoen seinale gorri batek adierazten du ibilaldiaren norabidea. Bidezidor estu eta sigi-sagatsua maldan gora emeki igotzen da arte, ezpel eta ahabia-zuhaixken artean. Itxita dagoen ermita bat albo batean utzi (5′) eta poliki-poliki igotzen joango gara Santa Luzia ermitaraino (30′). Landaretza trinko batez estalitako Etxauriko “Buruhandiko” harkaitzek ixten dute paisaia iparraldetik. Zuhaitzetan margotutako seinale zuri eta gorriek adierazten dute goranzko bidea. Bidezidor estu eta aldapatsua da, pagoen eta ezpelen artean maldan gora sigi-saga doana eta hormaraino hurbilduko gaituena.
Ordu erdiko igoeraren ondoren (1h), txango honetako pasabide garrantzitsuenera iritsiko gara. Sei metroko altuera duen horma bat da, goian finkatutako burdinazko kate baten laguntzaz igotzen dena. Eguraldi lehorrarekin, horma bitarteko mekanikorik gabe ere igo daiteke, baina kareharria leun egon ohi denez, komeni da katea erabiltzea.
Behin goiko zelaian gaudenean, cairns batzuek gailurreraino eramango gaituzte inolako galerarik gabe (1h 20′). Tontorrean Gurutze Santuaren ermita dago eta hari atxikia aterpetxe bat, irekia. Punturik gorenean, berriz, erpin geodesiko bat eta zementuzko gurutze handi bat daude. Hango bista zabalak lau puntu kardinaletara hedatzen dira. Agian, Iruñerriko mendietako begiratokirik onena izango da.
Kateko pasabidetik igaro beharrik ez izateko, badago beste bide bat ere (luzeagoa). Santa Luzia ermitatik abiatuta, Muniaingo bide zaharretik (ezkerretik) inguratu behar da harkaitza, gero Itxesordeko pasabidetik lehenbizi laugunera eta handik gailurreko ermitara igotzeko.
Oharra: igoerako bide beretik egiten da jaitsiera.
